UWAGA – FAKE NEWS! – WARSZTATY ZE STOWARZYSZENIEM DEMAGOG

W dzisiejszych czasach umiejętność poruszania się w social mediach i ogólnie w internecie jest bardzo ważna. To, co dla niektórych jest narzędziem rozrywki czy komunikacji, dla innych jest przede wszystkim niezbędnym źródłem informacji. Niestety, często nie całkiem prawdziwych. Fake newsów nie brakuje i bardzo ważne jest ich rozpoznawanie.

Jak poruszać się po internecie, mediach społecznościowych i jak weryfikować fake newsy? Odpowiedzi na te pytania znalazłem 10. grudnia na warsztatach zorganizowanych przez koło EPAS i panią Martę Statkiewicz z Europe Direct Oleśnica a poprowadzonych przez panią Monikę Szafrańską ze stowarzyszenia DEMAGOG. {nomultithumb}

Głównym wątkiem poruszanym na warsztacie były fake newsy w kontekście wyborów. Przygotowano dla nas grę w formacie escape room-u. Jak się okazało, uczestnikami warsztatu byli nie tylko członkowie grupy EPAS z naszej szkoły, ale również z VIII LO z Wrocławia, więc dodatkowa integracja była możliwa przez cały warsztat. Po podziale na grupy przenieśliśmy się do escape roomu z czterema zadaniami. W jednym z plików znaleźliśmy ściągę z fragmentami Konstytucji RP, co dodatkowo utrwaliło nam pewne artykuły odnoszące się do wymagań dla kandydatów na prezydenta. Podczas wykonywania zadań był obecny w pewnym sensie informator, który podpowiadał nam, na co musimy zwracać uwagę.

Mieliśmy do przeanalizowania 7 kandydatów pod kątem działania niezgodnego z prawem. Na dalszym etapie musieliśmy wyłapać, którzy z nich w trakcie swojej kampanii wyborczej bazują na fake newsach, a którzy nie. Po przejściu obu etapów, mogliśmy rozszyfrować kod, który umożliwiał nam zwycięstwo. Było to naprawdę bardzo ciekawe, ponieważ już sam escape room zrobił na nas duże wrażenie, A dodatkowo okazało się, się że wiedza ukryta w zadaniach była równie ważna.

W momencie, kiedy wszyscy przeszli wszystkie zadania i opuścili escape room, nadszedł czas na analizę pytań. Okazało się, że ludzie którzy – przykładowo – nie przepadają za konkretną partią polityczną, potrafią stworzyć fake newsy, polegające na wiadomościach prawdziwych, lecz wyjętych z właściwego kontekstu. Pani Monika podała liczne przykłady, na które nie zwróciłbym uwagi. Fake newsy dotyczą wielu różnych kwestii, są polityczne, ale i ekonomiczne, społeczne, dotyczące klimatu i wielu innych dziedzin …

Dowiedziałem się również, czym jest tzw. clickbait. Miałem z nim wcześniej do czynienia, lecz nie wiedziałem jak się nazywa. A jest to informacja, która pojawia się w nagłówku jakiegoś artykułu i wzbudza zainteresowanie czytelnika, po czym w trakcie czytania artykułu tytuł okazuje się wyrwany z kontekstu, lub niezupełnie powiązany z treścią artykułu. Bardzo ważną rzeczą, jaką wyniosłem z warsztatu, jest świadomość jak my – czytelnicy artykułów dajemy się zmanipulować. Powiedzenie – pozory mylą, jest bardzo trafne. Manipulatorzy wykorzystują mądrze brzmiące słownictwo np.: Isaac Newton był wielkim abnegatem, który wymyślił galaktometr, który służy do mierzenia grawitacji w innych galaktykach. Ktoś, kto nie weryfikuje informacji, pomyśli, że to fakt, a w rzeczywistości abnegat to osoba, która nie dba o siebie, a galaktometr to urządzenie do badania gęstości mleka.

Warsztat ten dał mi dużo to myślenia. W dzisiejszych czasach powszechności Internetu bardzo ważna jest analiza wszystkiego, co się w nim znajduje. Poznanie pewnych zasad, sposobów manipulacji stosowanych przez użytkowników sieci i możliwość pracy w grupach oraz sprawne przygotowanie i przeprowadzenie całego warsztatu sprawiły, że mam ochotę na więcej tego typu zajęć. Mam nadzieje, że nie jest to moje ostatnie spotkanie z Panią Moniką Szafrańską i ze stowarzyszeniem DEMAGOG.

Szymon Rajkiewicz klasa 2a